Niezależnie od przyczyn samobójstwa należy zdawać sobie sprawę z tego, że warto znać podstawowe zasady przydatne w codziennym funkcjonowaniu społecznym. Niekiedy znajomość odpowiedniej komunikacji oraz zastosowanie jej w praktyce, może przyczynić się do zniwelowania zagrożenia osoby w sytuacji trudnej- niezależne od wieku.
Czynniki chroniące można traktować jako indywidualne zasoby człowieka i cechy środowiska, które mogą minimalizować wpływ czynników ryzyka, co w konsekwencji zmniejsza prawdopodobieństwo wystąpienia zachowań problemowych lub ich intensywność.
Nie ma jednoznacznej odpowiedzi, dlaczego osoby wybrały obiekty handlowe na to, aby tam odebrać sobie życie. Kwestie te są wieloaspektowe, a dodatkowo zależą w dużym stopniu od różnic indywidualnych. Istnieje co najmniej kilka hipotez dotyczących tego typu zachowań. Istotnym zagadnieniem jest np:
Niekiedy brak świadomości o tym, że możliwe jest wsparcie w kryzysie psychologicznym powoduje to, że osoba zdeterminowana jest do tego, aby podjąć próbę samobójczą. Desperacja, bezsilność, czy wielość negatywnych odczuć mogą powodować, że osoba szuka niestandardowych, a przede wszystkim nieskutecznych sposobów na rozwiązanie problemów. Istotne jest zatem szukania wsparcia u specjalistów.
Wydawać się może, że miejsce takie jak galeria handlowa jest pełne ludzi. Być może u niektórych pojawia się przekonanie, że w takim miejscu można spotkać osoby, które mogą porozmawiać, pomóc, zwrócić uwagę na pewne zachowania, powstrzymać, a może po prostu spowodować to, aby nie czuć się samotnym. Jednakże w takich miejscach zazwyczaj osoby zajęte są swoimi celami i potrzebami. W związku z pędem życia i koniecznością zrealizowania spraw „na wczoraj” można nie zauważyć niepokojących czynników u człowieka, którego mijamy. Możliwy jest też mechanizm rozproszonej odpowiedzialności, czyli pojawianie się myśli u poszczególnych osób danego społeczeństwa, że „ktoś inny pewnie zajął się już tą sprawą”.
Niewątpliwie w celu zapobiegania narastającym zagrożeniom, systemy bezpieczeństwa tworzone są na doświadczeniach monitoringu wizyjnego, wprowadzonego w centrach miast zmagających się z zagrożeniem terrorystycznym. Natomiast do zadań współczesnego monitoringu nie należy już zapobiegnie kradzieżom czy innym nieakceptowalnym społecznie aspektom. Dodatkowo ma on być wsparciem na wypadek pojawienia się różnorodnych zagrożeń bezpieczeństwa. Ponadto dużą rolę odgrywa tu wyszkolenie firm odpowiedzialnych w takim miejscu za szereg kwestii, które mogą powodować nieodwracalne skutki dla jednostek czy społeczności.
Każdy sposób związany z zapobieganiem zachowaniom ryzykownym jest istotny. Każda branża zwracająca uwagę na kwestie bezpieczeństwa – nie tylko fizycznego, ale i psychologicznego stanowi ogromne wsparcie dla instytucji, placówek, które zajmują się tego typu aspektami.
Ważnym zagadnieniem jest zwiększenie świadomości społecznej na temat tego, jak wiele różnych czynników może wpływać na podjęcie decyzji o samobójstwie, może mieć przełożenie na uwrażliwienie ludzi na problemy innych.
Mimo wielu prowadzonych obecnie działań na rzecz wzmocnienia kondycji psychicznej Polaków brakuje zaplanowanych działań, które obejmowałyby swoim zasięgiem całą Polskę. Dodatkowo konieczne jest poszerzanie wiedzy, by lepiej zrozumieć, w jaki sposób interakcje różnego rodzaju czynników prowadzą do podejmowania decyzji o samobójstwie.
Można założyć, że informacje umieszczone w galeriach handlowych czy w miejscach uczęszczanych często przez klientów miałoby przełożenie na ich stan wiedzy teoretycznej i praktycznej w tym zakresie.
Istotnym zagadnieniem jest także terapia osób bezpośrednio zagrożonych samobójstwem - dotyczy to osób z zaburzeniami psychicznymi, w tym uzależnionych lub samookaleczających się, ale przede wszystkim osób po dokonanej wcześniej próbie samobójczej, a także osób znajdujących się aktualnie w kryzysie spowodowanym utratą jakichś dóbr, odejściem ukochanej osoby itp.
LIVE LIFE, podejście Światowej Organizacji Zdrowia do zapobiegania samobójstwom, zaleca następujące kluczowe, skuteczne interwencje oparte na dowodach:
Działania te powinny być realizowane z następującymi podstawowymi filarami: analizą sytuacji, współpracą wielosektorową, podnoszeniem świadomości, budowaniem zdolności, finansowaniem, nadzorem oraz monitorowaniem i oceną.
Zagadnienie związane z profilaktyką presuicydalną powinny być realizowane w miejscach, w których potencjalnie osoba może doprowadzić przez szereg czynników do odebrania sobie życia. W nawiązaniu do wydarzeń z galerii handlowych m.in. przy schodach powinny pojawić się balustrady uniemożliwiające wychylanie się za nie oraz informacja, że brak ostrożności może doprowadzić do wypadku. Ponadto jeśli jest taka możliwość wychylenia się pomiędzy schodami powinny powstać siatki zabezpieczające, ochronne uniemożliwiające upadek.
Dodatkowo istotną kwestią jest przygotowanie kampanii, informacji czy reklam, które pozwalałyby na zwiększenie świadomości społecznej np. na temat miejsc, instytucji, działań, do których osoby w kryzysie lub szukające możliwości poprawy swojego funkcjonowania mogą skorzystać – a do takich niewątpliwie należy platforma Życie Warte Jest Rozmowy https://zwjr.pl.
Do kilku podstawowych zasad w komunikacji z osobą w sytuacji trudnej można wyróżnić:
O autorce:
dr n. społ. Marlena Stradomska jest członkiem Interdyscyplinarnego Zespołu Profilaktyki Zachowań Samobójczych, wykładowcą akademickim, kierownikiem placówki socjoterapeutycznej Towarzystwa Nowa Kuźnia w Lublinie oraz wiceprezesem Polskiego Towarzystwa Suicydologicznego oddział Lublin, a także trenerem, terapeutką w trakcie 4-letniego kursu w nurcie integracyjnym (aktualnie na 3 roku). Aktualnie realizuje studia doktoranckie w zakresie filozofii w Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Autorka ponad 100 publikacji naukowych w obszarze problemów społecznych, pracy z osobami po próbie samobójczej czy zagrożeń XXI wieku. Zajmuje się propagowaniem wiedzy z zakresu suicydologii w mediach np. Newsweek, Onet, WP, Polskie Radio Lublin itd. Autorka cyklu darmowych poradników pomocowych „Strategie radzenia sobie w trakcie trwania pandemii i nie tylko” wydanych przy współpracy z Wydawnictwem Naukowym ArchaeGraph.