Kryzys spowodowany przez pandemię Koronawirusa na dłuższy czas zmieni oblicze handlu. Nie znaczy to jednak, że czas centrów handlowych przeminął. Mam nadzieję, że wzrost sprzedaży online, który jest nieuchronny, nie zagrozi handlowi tradycyjnemu lub też, że oba kanały będą mogły zależnie od siebie koegzystować - mówi dla Magazynu Galerie Handlowe Paweł Skwarczowski, Dyrektor ds. Operacyjnych EBS S.A.
W naszym przypadku (sieci pralni EBS) w czasie pandemii uruchomiliśmy w całym kraju nową usługę, którą oczywiście zostawiamy dla naszych klientów już na stałe. Mam na myśli dowóz i odbiór prania do i od klienta czyli tzw. Pranie Na Telefon.
Handel stacjonarny w tym same centra handlowe jeszcze bardziej muszą się obecnie starać, aby nie tylko samą ofertą sklepów przyciągać klientów. Pamiętajmy, że galeria handlowa to miejsce spotkań, a więc powinna być atrakcyjna także w tym względzie. Dostrzegamy jednak, że niektóre galerie od lat nadmiernie oszczędzają koszty, np. w kwestii utrzymywania czystości, bardzo ograniczonego korzystania z praw autorskich do puszczanej muzyki czy też niezbędnych remontów. Czeka nas długa droga, aby klienci poczuli się znów bezpiecznie wewnątrz galerii. Potrzebna jest niezależna od ogólnie dostępnej - edukacja. Obecnie galerie straszą klientów nadmierną ilością znaków ostrzegających przed Koronawirusem, co nie zachęca do przebywania w tych miejscach. Jako uczestnicy wspólnego rynku jesteśmy niestety zdani na ogólną narrację w kraju pochodzącą od mediów i władz. Media nie popisały się podczas pandemii, przyczyniając się do spotęgowania atmosfery strachu i paniki. Jak widzimy, nadal umysły wielu Polaków są ”zamrożone”. Na dzień dzisiejszy (01.06, przyp. red.) Mordor (największe w Polsce zagłębie biurowe w Warszawie) jest nadal opustoszały, centra handlowe zanotowały znaczne spadki odwiedzalności, a centra miast np. krakowski Rynek nie przypominają tych sprzed roku. Jeśli nie wyjdziemy z domów, nie kupimy kawy, nie zjemy na mieście i nie zafundujemy sobie nowych ciuchów - pogrążymy jeszcze bardziej sfatygowaną gospodarkę. Ludzie niestety przyzwyczaili się do wygód, tzw. home-office, a co gorsze ich szefowie nie reagują! Wszystko podobno z powodu Koronawirusa, tymczasem ten nie zniknie. Najgorsze, że dotyczy to głównie młodych i zdrowych ludzi, którzy powinni rozumieć mechanizmy rynkowe i to, że jest to gra o ich przyszłość, a sam wirus w ich przypadku nie jest aż tak groźny.
Narracja Rządu jest także fatalna. Dopiero wychodzimy z pandemii i odmrażamy gospodarkę, a Minister Szumowski już straszy nową falą na jesieni, zamiast po cichu, profesjonalnie wyciągać wnioski z błędów jakie zostały popełnione, aby lepiej podejść do tego tematu w przyszłości - czyli np. czerpać z wzorców szwedzkich.
Rozporządzenie rządowe (tzw. Druga Tarcza) było robione na kolanie, a punkt 15ze nie rozwiązuje problemu ani najemców, ani właścicieli galerii. W najgorszym położeniu postawiło te sklepy (drogerie, apteki i markety) i punkty usługowe (pralnie), które podczas pandemii pozostały otwarte; ponosiły koszty związane z prowadzeniem biznesu powiększone o środki higieny przeciwwirusowej, a są praktycznie pominięte w ustawie. Najemcy muszą negocjować redukcje czynszów, ponieważ utracili kilkumiesięczne obroty i nadal będą tracić. Jest to z kolei potężny problem dla właścicieli galerii, ale te muszą mieć odwagę twardo negocjować z bankami, bo centrum handlowe ma sens tylko jeśli jest całe wynajęte.
Nie wiemy kiedy handel wróci do poziomów sprzed pandemii, ale patrząc na „zamrożone” portfele klientów, może to potrwać nawet kilka lat. Bez porozumienia najemców z centrami handlowymi te drugie nie przetrwają na rynku albo staną się znacznie mniej atrakcyjne dla klientów.
Najemcy także będą mieli ogromne problemy, ale jesteśmy zaradnym narodem i większość będzie z powodzeniem prowadzić nadal swoją działalność w sieci lub poza centrami. Już teraz widać, ile sklepów się nie otworzyło, a nie wiadomo ile się zamknie. Słyszymy także o powrotach do ulic handlowych. Nasz los stoi także pod znakiem zapytania i w 100% zależy od efektów negocjacji z właścicielami galerii. Nie będziemy niestety mogli pozostawić otwartych tych pralni, gdzie nie osiągnęliśmy z Wynajmującym kompromisu. Jeśli takich przypadków będzie dużo, możemy być zmuszeni do ogłoszenia upadłości.
Miejmy nadzieję, że centra handlowe będą za jakiś czas takimi samymi miejscami, jakie Polacy pokochali w ciągu ostatnich 20 lat - wszystko jednak w rękach banków, wynajmujących i najemców - czyli kompromisu oraz zmiany narracji mediów i władz, które zamiast potęgować atmosferę zagrożenia powinny zachęcać do powrotu do życia, a co najważniejsze szybko dofinansować służbę zdrowia. Należy znieść wszystkie pozostałe absurdalne ograniczenia w życiu kulturalnym i gospodarczym kraju, ponieważ prowadzą obecnie jedynie do frustracji społeczeństwa. Przez 3 miesiące nauczyliśmy się zachowywać ostrożność w codziennej rutynie, a służba zdrowia, w cywilizowanym kraju musi dać sobie radę z obecną liczbą zachorowań.
